Tüm sayfa hızı optimizasyonu terimleri, kısaltmaları açıklamak istiyoruz. Bu yazıda bir kısmını bulacaksınız.
Sayfa hızı raporunuzda belirli bir terimin ne anlama geldiğini hiç merak ettiniz mi?
Burada uzun bir terim listesinin başlangıcı var, açıklanmış ve tanımlanmış, böylece artık ne anlama geldiğini tahmin etmek zorunda kalmayacaksınız.
AJAX
AJAX (Asynchronous JavaScript And XML- Eşzamansız JavaScript ve XML), bir web sayfasının bir sunucudan o sayfayı yeniden yüklemeden dinamik olarak değiştirmek için bilgi gönderip almasına izin veren bir programlama türüdür. Temel olarak, bir sunucuyla veri alışverişi yapma yöntemidir ve bir web sayfasının bölümlerinin tüm sayfayı yeniden yüklemeye gerek kalmadan güncellenmesine izin verir. Hızlı ve dinamik web sayfaları oluşturur.
CDN
CDN (Content Delivery Network- İçerik Dağıtım Ağı), dünyanın çeşitli noktalarında bulunan bir dizi vekil (proxy) sunucudan oluşur. Bu sunucular, İnternet içeriğinin hızlı dağıtımını sağlamak için birlikte çalışır. CDN, bu varlık noktalarında web içeriğinin önbelleğe alınmış kopyalarını oluşturup depolayarak çalışır ve bunları komut üzerine kullanıcılara sunar. CDN, HTML sayfaları, JavaScript dosyaları, stil sayfaları vb. gibi İnternet içeriğinin yüklenmesi için gereken şeylerin hızlı aktarımına izin verir.
CPU
CPU (central processing unit – merkezi işlem birimi), bilgisayarın “işlemci” olarak da adlandırılan bilgi işlem parçasıdır. CPU, talimatları yürüten kontrol birimi ve hesaplamaları ve mantıksal işlemleri gerçekleştiren ALU’dan (aritmetik mantıksal birimi) oluşur. Neredeyse tüm bilgisayarların CPU’ları tek bir mikroişlemci yongasında bulunur.
CSS
CSS (Cascading Style Sheets – Basamaklı Stil Sayfaları) dosyaları, HTML öğelerinin (örneğin renk, yazı tipleri, düzenler) web sayfalarında nasıl görünmesi ve sunulması gerektiğini açıklayan basamaklı stil sayfalarıdır. Farklı cihazlarda görüntülendiklerinde nasıl uyum sağlayacaklarından da sorumludurlar. HTML iskelet ise, CSS dosyaları web sitesinin görünüşüdür.
Kritik İstek Zincirleri
Kritik İstek Zincirleri (Critical Request Chains), sayfa oluşturma için önemli olan bir dizi bağımlı ağ isteğidir. Zincirlerin uzunluğu ve indirme boyutları ne kadar büyükse, sayfa yükleme performansı üzerindeki etkisi o kadar önemli olur.
DOM
DOM (Document Object Model- Belge Nesne Modeli), HTML ve XML belgeleri için bir programlama arabirimidir. Programların belge yapısını, stilini ve içeriğini değiştirebilmesi için sayfayı temsil eder. Başka bir deyişle, DOM, her dalın bir düğümde bittiği ve her düğümün nesneler içerdiği bir ağaç içeren bir belgeyi temsil eder. Böylece, DOM yöntemleriyle bir belgenin yapısı, stili veya içeriği değiştirilebilir.
Etag
ETag (Entity Tag – Varlık Etiketi), bir web önbelleğinde depolanan verilerin güncel olmasını sağlayarak istekleri hızlandıran bir HTTP protokolü özelliğidir. ETag, bir sunucudaki bir veri kaynağına atanan bir tanımlayıcıdır ve bu kaynak sunucuda güncellenirse, ETag da değişir.
FCP
FCP (First Contentful Paint- İlk Zengin İçerikli Boyama), bir kullanıcının gezinmesinden tarayıcının DOM’dan ilk içerik bitini oluşturmasına kadar geçen süreyi ölçer. Başka bir deyişle, FCP, kullanıcıya ilk metnin veya görüntünün boyandığı zamanı işaretler.
FMP
FMP (First Meaningful Paint- İlk Anlamlı Boyama), bir sayfanın birincil içeriğinin ne zaman görünür olduğunu ölçer. FMP için ham puan, kullanıcının sayfa yüklemeyi başlatması ile sayfanın ekranın üst kısmındaki birincil içeriği oluşturması arasında geçen saniye cinsinden süredir. FMP, esasen, ekranın üst kısmındaki en büyük yerleşim değişikliğinin gerçekleştiği boyanın zamanlamasını gösterir.
HTML
HTML (Hypertext Markup Language- Hipermetin Biçimlendirme Dili), bir web sayfasının içeriğini belirtmek için kullanılan temel bir dildir. Tarayıcıya web sayfasının hangi içeriği içerdiğini söyleyen etiketlerden ve özniteliklerden oluşur, örneğin resimler ve metin gibi şeyler HTML ile belirtilir. Not: Hipermetin, başka metinlere bağlantılar (link) içeren ve bilgisayar ekranında görünen metindir.
HTTP
HTTP (HyperText Transfer Protocol- Hipermetin Aktarım Protokolü), verilerin bir bilgisayar sunucusundan bir web tarayıcısına aktarılma şeklidir. World Wide Web’de (WWW) hipermetin belgelerini aktarmak için standart protokoldür. HTTP, web sayfası verilerini iletmek için kullanılan komutları ve hizmetleri tanımlar. Temel olarak, kullanıcıların bilgi alışverişinde bulunmasına izin veren temel protokoldür. Not: Hipermetin, başka metinlere bağlantılar (link) içeren ve bilgisayar ekranında görünen metindir.
JavaScript
JavaScript, web sitelerine dinamik olarak içerik, bağlantı, meta veri veya diğer öğeleri eklemeye izin veren bir programlama dilidir. Özellikleri, web sitelerini daha ilgi çekici hale getirmek için kullanılır ve etkileşimli haritalar, hareketli grafikler ve canlı içerik güncellemeleri gibi şeyler içerebilir. JavaScript bazen arama motoru botlarının web sayfalarını taramasını ve dizine eklemesini zorlaştırabilir ve bir web sayfasının kullanıcılar için yüklenmesi için gereken süreyi artırabilir.
Yönlendirme Zinciri
Yönlendirme Zinciri (Redirect Chain), web sitenizdeki bir sayfa zaten yönlendirilmiş bir sayfaya yönlendirdiğinde gerçekleşir. Yönlendirilen sayfa, arama motorunu veya bir sayfayı isteyen kullanıcıyı başka bir web sayfasına gönderen bir sayfadır ve bu da önemlidir. Yönlendirme zincirleri muhtemelen web sitenizin yükleme hızına zarar verebilir.
SLA
SLA (Service Level Agreement – Hizmet Seviyesi Sözleşmesi), hizmet sağlayıcı ile kullanıcı arasında, süresi boyunca beklenen hizmet düzeyini belirleyen bir sözleşmedir; örneğin bulut depolama, barındırma veya CDN hizmetleri. SLA’lar bant genişliği kullanılabilirliğini, rutin ve geçici sorgular için yanıt sürelerini, sorun çözümü için yanıt süresini (ağın kesilmesi, makine arızası ve benzeri) belirleyebilir.
Hız Endeksi
Hız Endeksi, bir sayfanın içeriğinin ne kadar hızlı görsel olarak doldurulduğunu gösterir. Sayfa yükleme sırasında içeriğin görsel olarak ne kadar hızlı görüntülendiğini ölçer. Hız Endeksi milisaniye cinsinden ifade edilir ve ölçülür ve görüntüleme bağlantı noktasının boyutuna bağlıdır.
Statik Varlıklar
Statik Varlıklar (Static Assets), JavaScript dosyaları, stil sayfaları ve görüntüler gibi değiştirilemeyen kaynaklardır. Bunlar, sunucu tarafından hiç değiştirilmeden kullanıcıya gönderilen nesnelerdir. Statik varlıklar bir bakıma nesnelerin genel dizinidir.
TTFB
TTFB (Time to First Byte – İlk Bayta Kadar Geçen Süre), bir tarayıcının kullanıcının web sunucusundan yanıtın ilk baytını alması için geçen milisaniye sayısıdır. Bir kullanıcı Google’da verilen web sitesini seçtiğinde ve ardından web tarayıcısı bir sunucudan bilgi (yani bayt) istediğinde görünür.
TTI
TTI (Time to Interactive- İlk Etkileşime Kadar Geçen Süre), sayfanın tamamen etkileşimli hale gelmesi için geçen süredir. Bu anlamda, sayfa FCP tarafından ölçülen yararlı içeriği gösterdiğinde, en görünür sayfa öğeleri için olay işleyicileri kaydedildiğinde ve sayfa 50 milisaniye içinde kullanıcı etkileşimlerine yanıt verdiğinde, sayfa tamamen etkileşimli olarak kabul edilir.
WPO
WPO (Web Performansı Optimizasyonu veya Eniyilemesi), uygulama performansını ölçmek, karşılaştırmak ve iyileştirmek için kullanılan süreç, metodoloji ve farklı tekniklerdir. Bu anlamda performans, uygulama sayfalarının son kullanıcının tarayıcısında oluşturulma hızını ifade eder. WPO, daha hızlı ve sorunsuz sayfa yüklemeleri ve genel olarak daha iyi bir kullanıcı deneyimi için bir web uygulamasını ayarlama yoludur.
WebFont
WebFont Loader (Web tipografi Yükleyici), yazı tipi yükleme üzerinde daha fazla kontrol sağlayan ve birden çok web yazı tipi sağlayıcısının kullanılmasına izin veren bir JavaScript kitaplığıdır. WebFont Loader, kaynağa bakılmaksızın yazı tiplerini yüklemek için ortak bir arabirim sağlar, ardından yükleme deneyimini kontrol etmek için kullanabileceğiniz standart bir olay kümesi ekler.
Yakında daha fazla terim için yazıya güncelleme yapacağız veya yeni yazı yayınlayacağız, takipte kalınız!
Siz de fikrinizi belirtin